تربت حيدريه در قديم با نام زاوه شهرت داشتهاست پيشينه تاريخي تربت حيدريه به نام زاوه به دوران قبل از اسلام دوره اشكانيان برمي گردد
و به مناسبت مقبره قطبالدين حيدر كه از معاصرين عطار و از صوفيان قرن ششم هجري بوده بدين نام خوانده شدهاست. بناي زاوه را به زوطهماسب نسبت ميدهند.[۲] تربت حيدريه پس از دوره صفوي به صورت شهر در آمد. در واقع شهر در حدود دويست سال پيش يعني دوره حاكميت اسحاقخان قرايي از خوانين و رجال سياسي عصر قاجاريه رونق گرفت. اسحاق خان به مرمت و آباداني شهر پرداخته و آن چنان تحولي در شهر بوجود آورد كه اين شهر تا مدتها به تربت اسحاقخان معروف بودهاست. در دو انقلاب معاصر ايران يعني انقلاب مشروطه در سال ۱۲۸۵ شمسي و انقلاب اسلامي ۱۳۵۷ شمسي تربت حيدريه از شهرهاي پيشتاز در اين فرآيندها بودهاست.