سه شنبه 1 9 1390

يكي از جاذبه هاي زمين شناسي بسيار زيبا در استان خراسان ( حوالي مشهد ) مي باشد كه از نظر ساختاري متعلق به زون كپه داغ – هزار مسجد است .

اين مجموعه كه به صورت يك قلعه طبيعي مي باشد ، از نمونه ناوديسهاي ارتقا يافته در واحد كپه داغ است . در اين قلمرو سنگهاي آهكي به صورت ديواره هاي قائم و تيغه هايي با يالهاي تيز نمايان شده است بطوريكه اين پديده پيرامون شهر زيباي كلات به همراه كاخ خورشيد نادر شاه افشار را مانند قلعه اي محصور كرده است و به صورت حصاري با ارتفاع زياد دورادور شهر را فرا گرفته است .

به عبارت علمي تر حصار كلات يك ناوديس مركب معلق است و به دليل عمل فرسايشي رودخانه جريان يافته در وسط اين ناوديس كف آن عميقا گود شده و به شكل يك قلعه طبيعي در آمده است . سازند كلات با سن ماستريشين و جنس آهك همان ديواره هاي بلند اين حصار زيباست .

تنها راه ورودي و خروجي به اين قلعه طبيعي مسير دره رودخانه مذكور مي باشد كه در يك نقطه اين ديواره عظيم را بريده و گذرگاهي براي ورود به اين مجموعه فراهم آورده است .

ديواره هاي بلند اين قلعه طبيعي و غير قابل نفوذ بودن آن سبب شد تا نادر شاه افشار با استفاده از اين موقعيت شهري در داخل اين ناوديس بنا كند و پايتخت خود را آنجا قرار دهد .

باقيمانده هاي كاخ خورشيد و برجهاي نادر شاه در دو طرف دره ورودي به كلات به همراه كتيبه آن از جمله آثار باستاني اين محدوده زيبا مي باشد .

 

روستاي قره سو

اين وادي با آبشارهاي زيباي آن دقيقا در خارج از درگاه اصلي كلات نادر قرار داشته و فاصله آن با كلات تنها 5 كيلومتر ميباشد .

از ديدگاه ژئومورفولوژي وجود سازند هاي سخت كربناته از قبيل سازند مزدوران و تيرگان كه در طول رشته كوههاي كپه داغ ارتفاعات بسيار عظيمي را تشكيل داده اند ، عامل اصلي ايجاد اين پديده طبيعي مي باشد .

در اين وادي بسيار سرسبز جريانهاي آبي رودخانه همانند اره اي طبيعي دل كوهها و قله هاي طبيعي متشكل از سازند تيرگان و مزدوران را بريده و در پرتگاهها به صورت آبشارهاي گوچك و بزرگ زيبا فرو مي ريزد .

براي رفتن به ارتفاعات فقط مي توانيم از مسير جريان رودخانه كه به صورت دره باريكي كوهستان هاي اطراف را فرسوده است حركت كنيم .

در قسمتهاي پرتگاهي نيز دقيقا در مسير آبشارها نردبانهايي را جهت صعود به ارتفاعات كار گذاشته اند

لازم به ذكر است بدليل تخلخل زياد آهك مزدوران ، اين سازند مهمترين و پر آب ترين منابع آب زيرزميني دشت مشهد را بوجود آورده است و در بعضي نقاط آب آن در قالب چشمه ، نهر و قناتهاي زيبا در سطح زمين نمايان مي شود كه نمونه آنرا در روستاهاي اطراف كلات مي توان مشاهده كرد .


X