چهارشنبه 2 9 1390

فريماني‌ها مردماني متدين، سخت كوش، پاك انديش، مهمان دوست و مهمان نوازند. جمعيت شهرستان فريمان در سرشماري عمومي نفوس و مسكن سال 1375 هـ . ش، 77.555 نفر بوده است، كه از اين شمار 39.061 نفر مرد و 38.494 نفر زن بوده اند. مهم‌ترين دلايل رشد شهر، وجود سد فريمان در حدود 10 كيلومتري غرب شهر و نيز احداث كارخانه قند در مجاورت شهر است. وجود زمين‌هاي حاصل‌خيز در دوره‌هاي‌مختلف اسباب رشد شهر را فراهم ساخته است چنان‌كه كشت چغندر قند در زمان حاضر اقتصاد شهر را مشخصاً تحت تأثير قرار داده است. مهم‌ترين صنايع دستي اين شهرستان فرش بافي، قاليچه و گليم و كرباس بافي، پارچه هاي ابريشمي، شال گردن، جوراب، دست‌كش، تكه دوزي روي لباس است. صنايع دستي فريمان از ديرزمان داراي اعتبار و شهرت بوده و تنوع زيادي در آن ديده مي‌شود.

از مهم‌ترين صنايع دستي شهرستان فريمان فرش‌بافي است. فرش‌بافي بيش تر روي قاليچه متمركز شده و جنبه صادراتي دارد. گليم بافي نيز از هنرهاي دستي پيشين مردم فريمان به ويژه در نواحي عشايري و روستايي است در بيش‌تر نقاط گليم را پلاس مي گويند بافت آن به وسيله كارگاه‌هاي افقي و در روي زمين است به واسطه رونق فرش‌بافي، گليم بافي، و تهيه نمد، رنگرزي هم رونق دارد. گليم مرغوب از پشم و گونه نامرغوب آن از ر شته پتوهاي كهنه با رنگ آميزي استفاده مي شود. جوراب بافي و بافت ديگر لباس هاي گرم نيز از ديگر صنايع دستي شهرستان فريمان است.هم‌چنين‌ درنقاط‌مختلف اين شهرستان كارگاه‌هاي پارچه بافي سنتي به تهيه كرباس، چادرشب و ملحفه و بافت كرباس هاي سفيد و ظريف نيز مشغول هستند.

وجه تسميه و پيشينه تاريخي

واژه فريمان از دو پاره «فر» و «مان» تشكيل شده است. فر، كه ريشه اوستايي و پهلوي دارد، به معني جلال، شكوه و فروغ خدايي است. مان، صيغه امر از فعل ماندن است. بنابراين واژه فريمان، كه شامل دو پاره فري و مان است، يعني باشكوه و جلال بمان. شهر فريمان تا سال 1313 هـ . ش، آبادي اي كوچك و محل زندگي طايفه هاي بربري و تيموري بوده است.

مشخصات جغرافيايي

شهرستان فريمان، با پهنه اي حدود 2350 كيلومتر مربع در خاور خراسان، از سوي شمال و باختر به شهرستان مشهد، از خاور به شهرستان تربت جام، و از جنوب به شهرستان تربت حيدريه محدود است. شهرستان فريمان توسط كوه هاي بلند احاطه شده است، كه بلندترين آن در خاور، كوه دال و در باختر كوه يخ آبي و در جنوب، كوه هاي وقاري است. شهر فريمان، در سر راه تربت جام - تايباد - اسلام قلعه قرار دارد. آب و هواي شهرستان فريمان معتدل است.

سد فريمان :

چنين استنباط مي شود كه در ادوار گذشته ، يكبار ديگر نيز مرمت و تقويت شده است . در 50 سال پيش ، بند مذكور براي سومين بار تعمير و كمي بر ارتفاع آن افزوده شده است .

طول درياچه پشت بند در حدود 2 كيلومتر و عرض آن حدود 50 متر است حجم مخزي تند در حال حاضر بين 1 تا 5/1 ميليون متر مكعب برآورد مي شود .

طغيان هاي آب از دو بغل بند سرازير مي كند كه از روي سنگ هاي تكيه گاه جاري شده و انرژي خود را از دست مي دهد گزارش شده كه آبگير از بند بوسيله دو برج آبگير كه هر كدام مستقلاً كار مي كنند انجام مي گيرد . به اين طريق آب ارز مجراهاي كه تعبيه شده در عمق هاي مختلف بند به داخل چاهها دارد و از كف چاه خارج مي شود . براي باز كردن مجراهاي فوق ، برخلاف آنچه كه در مورد بند هاي ديگر وجود دارد . الوارهايي در داخل چاه در ارتفاع مساوي و در جهات مختلف نصب شده است .

اين الوارها به جاي پله حلزوني براي پايين رفتن و بازكردن مجراها و همچنين از بين بردن انرژي سقوط آزاد و در نتيجه ممانعت از تخريب چاه تعبيه شده است . به منظور استفاده بيشتر از بند فريمان ، عمليات اجرايي شامل مرمت دهانه ورودي گالري ، پوشش داخلي گالري ، پوشش داخلي گالري تعويض سمت راست ، صندوقي ارتباطي بين گالري ها ، حوضچه ترتيب ، تا بند سنتي كشاورزان توسط كارشناسان شركت سهامي منطقه اي خراسان در سال 1346 آغاز و در سال 1369 به پايان آمده است .

استفاده از آب سد :

از آب اين سد استفاده هاي متفاوتي به عمل مي آيد . از جمله موارد مهم آن ذخيره سازي آب در پشت ديواره سد و استفاده از آن در مصارف كشاورزي است كه به ويژه در كشت چغندر قند استفاده مي شود . به هنگام شروع به كار كارخانه قند نيز آب سد جهت شستشوي چغندر نيز مصارف جنبي ديگر مورد استفاده قرار مي گيرد .

نكته گردشگري سد :

از آن جا كه اين سد از بند هاي باستاني ايران مي باشد كه قدمتي 1000 ساله دارد . لذا در صورت معرفي صحيح آن مي توان به عنوان مكان گردشگري از آن سود برد .

در ضمن چند سالي است كه به نوسازي اطراف سد و ايجاد مكاني براي رفاه حال گردشگران توجه شده است و مكان امني براي آنان فراهم شده است كه مجهز به جايگاه هايي براي استراحت كردن ، رستوران سنتي ، توالت ، وسيله بازي براي كودكان مانند فان فار ، تاب برقي ، ماشين برقي و ... است كه خانواده ها مي توانند در ميان درختان و رو به سد كه منظره ي بسيار ديدني است آخر هفته ي به يادماندني را سپري كنند .

ضمن اينكه در ايام نوروز در 13 عيد جايي براي سوزن انداختن نيست و مردم براي بازديد از سد به آنجا هجوم مي آورند


X